قبل از اینکه بخواهیم درباره نگهداری از تراریوم صحبت کنیم، اجازه بدهید ابتدا به این سؤال پاسخ دهیم که تراریوم چیست؟ تراریوم یک فضای شیشه‌ای است که برای کاشت و پرورش برخی از گیاهان مناسب است. خیلی از افراد تراریوم را با اصطلاح باغ شیشه‌ای می‌شناسند. تراریومها به دلیل داشتن ظاهر زیبا، طرفداران زیادی دارند.
تراریوم اولین بار در سال 1827 توسط دکتر وارد گیاه‌شناس اختراع شد. این گیاه‌شناس سرخس را در باغچه منزلش کاشت؛ اما این گیاهان به علت آلودگی شهری و کمبود رطوبت از بین رفتند. دکتر وارد با مشاهده سرخس سالم مانده در درون شیشه مربا که در خاک باغچه رها شده بود، تعجب کرد. وی پی برد که بعضی از گیاهان می‌توانند در داخل ظروف شیشه‌ای از آلودگی‌های موجود در هوا در امان بمانند. در طی تحقیقات زیادی که این پزشک انجام داد، موفق شد تا نوعی محفظه واردین را اختراع کند.
اگر از دوستداران تراریوم هستید، با ما همراه باشید تا با اصول نگهداری از تراریوم آشنا شوید.
چند نوع تراریوم داریم؟
برای نگهداری از تراریوم ابتدا باید انواع آن را بشناسید. در حالت کلی سه نوع تراریوم داریم. آن‌ها عبارت‌اند از:
- تراریوم بسته (گیاهان استوایی)
- تراریوم باز (کاکتوس و ساکولنت)
- تراریوم آبی (پالوداریوم)
تراریوم بسته
تراریوم استوایی، تراریومی است که گونه‌های استوایی گیاهان را پرورش می‌دهد. با نگهداری این تراریوم می‌توانید نوعی باغ شیشه‌ای کوچک در خانه یا محل کارتان داشته باشید. نگهداری از این تراریوم آسان است. تنها کافی است که به برخی از نکات توجه کنید؛ برای مثال انتخاب گیاه مناسب در نگهداری تراریوم در بسته مهم است. معمولاً باید سراغ گیاهانی بروید که با رطوبت بالا و نور اندک، سازگاری خوبی داشته باشند. درعین‌حال این گیاهان نباید سریع‌الرشد باشند؛ زیرا نگهداری از گیاهان با ارتفاع زیاد در تراریوم سر بسته، مشکل است.
توجه: برای جلوگیری از کپک زدن گیاه در تراریوم سر بسته، بهتر است هر چند روز یک‌بار درب آن را باز کنید، این کار سبب می‌شود که جریان هوا به گیاهان برسد. علاوه بر آن رطوبت اضافی از تراریوم هم خارج می‌شود.
نحوه نگهداری گل داخل شیشه در بسته به‌گونه‌ای است که نیاز به آبیاری منظم ندارد بلکه یکی از نشانه‌های بارز برای آبیاری گیاه، عدم مشاهده قطره‌های آب در دیواره‌های شیشه است. در اصل گیاهانی که در تراریوم بسته نگهداری می‌شوند باید با رطوبت بالا سازگار باشند. از بارزترین این گیاهان می‌تواند به خزه، سرخس و ارکیده اشاره کرد.
تراریوم باز
تراریوم باز برای گیاهان ساکولنت مناسب است. ساکولنت‌ها توانایی ذخیره‌سازی آب را در برگ‌های گوشتی خودشان دارند. این قابلیت به آن‌ها کمک میکند که تحمل زیادی در برابر افزایش دما و کم‌آبی داشته باشند، در حالت کلی تراریوم باز برای گیاهان نور دوست و مقاوم به کم آبی مناسب است.
تراریوم آبی
تراریوم‌های آبی مانند آکواریوم‌های کوچکی هستند که در داخل آن‌ها گیاهان و ماهی‌ها زندگی می‌کنند. در این فضا جریان اکوسیستم به نحو مطلوبی برقرار است. گیاهان و سایر آبزیان به آسانی می‌توانند ادامه حیات دهند؛ اما از تفاوت‌های بارز میان تراریوم آبی و آکواریوم می‌توان به کوچک بودن تراریوم آبی در برابر آکواریوم و قابل‌حمل بودن آن اشاره کرد. شما می‌توانید یک تراریوم جذاب روی میز کارتان یا اتاق‌خوابتان داشته باشید.
نگهداری تراریوم آبی آسان است؛ درواقع بهتر است که در نحوه نگهداری تراریوم با ماهی به سایز و تعداد جانوران هم توجه کنید. بهتر است آبزیانی را انتخاب کنید که از نظر اندازه کوچک هستند. افزون بر آن به طعم آب (شور یا شیرین) توجه کنید. برای آب‌های شور جاندارانی مانند: شقایق دریایی، بی‌مهره‌ها، ستاره دریایی و برخی از سخت‌پوستان مناسب هستند.
چه شرایطی برای نگهداری تراریوم لازم است
نگهداری از تراریوم بااینکه آسان است، اما از یک سری اصول پیروی میکند. در این بخش می‌خواهیم به صورت کلی درباره این قواعد صحبت کنیم. در ابتدا می‌بایست مکان نگهداری از تراریوم را مشخص کنید. این مکان باید با توجه به نیازهای گیاه به عواملی مانند نور، دما و رطوبت انتخاب شده باشد. برای مثال نگهداری تراریوم در پشت پنجره شمالی سبب می‌شود که نور نسبتاً کمی به گیاه برسد و دمای نگهداری از گیاه هم بالا نباشد.
هشدار: نگهداری از تراریوم در زیر نور مستقیم خورشید، سبب افزایش دما در درون محفظه می‌شود و درنتیجه برگ‌های گیاهان می‌سوزند.
نحوه آبیاری برای نگهداری از تراریوم
در نگهداری از تراریوم باید به آبیاری گیاه کاشته شده در آن توجه کنید، بهتر است از همان ابتدا به شما بگوییم که در آبیاری این گیاهان افراط نکنید. جدا از این مسئله باید در زمان آبیاری به بسته و باز بودن تراریوم هم توجه کنید. در حالت کلی تراریوم سر بسته به دلیل جریان بالای رطوبت در داخل آن به آبیاری بسیار کمی نسبت به تراریوم سر باز نیاز دارد.
برای اینکه زمان آبیاری را حدس بزنید، به دیواره‌های تراریوم توجه کنید؛ درصورتی‌که رطوبت و قطرات آب در آن وجود نداشت، می‌توانید آبیاری را به صورت اسپری کردن آب بر گیاهان انجام دهید. تراریوم سر باز را در فصل تابستان هر دو هفته یک‌بار آبیاری کنید و در زمستان با توجه به کاهش دمای محیط، ماهی یک‌بار آبیاری را انجام دهید.
هشدار: آبیاری تراریوم باید در حدی باشد که تنها خاک مرطوب شود. از غرقابی ساختن و آبیاری مستقیم خاک در این گیاهان پرهیز کنید.
شرایط نور برای نگهداری از تراریوم
در نگهداری از تراریوم باید به فراهم ساختن نور برای رشد گیاهان هم توجه کنید. در این میان میزان نور باید متناسب با نیاز گیاه باشد. بعضی از گیاهان مانند کاکتوس‌ها نور دوست هستند و برخی دیگر هم مانند گل سنگ و سرخس‌ها تنها به نور اندکی نیاز دارند. گیاهانی که برای رشد به نور زیاد نیاز دارند را در تراریوم سر باز بکارید و آن را در معرض نور غیرمستقیم و روشن خورشید قرار دهید.
در مقابل گیاهان رطوبت دوست را در تراریوم بسته نگهداری کنید و آن‌ها را در معرض نور غیرمستقیم و کم خورشید قرار دهید. این نمونه از این گیاهان را می‌توانید در پشت پنجره شمالی مراقبت کنید.
میزان کود دهی برای نگهداری تراریوم
یکی از دلایل اصلی که بسیاری از افراد در نگهداری از تراریوم با شکست مواجه می‌شوند، کود دهی زیاد به گیاه است. حال‌آنکه بعد از یک سال که از کاشت گیاه در باغ شیشه‌ای گذشت، باید به کود دهی فکر کنید. اگر رشد گیاه شما کم شده است یا حتی متوقف شده است، می‌توانید از کود سبک و رقیق‌شده استفاده کنید. کود مخصوص تراریوم حدود 25 درصد نسبت به کودهای گیاهان آپارتمانی رقیق‌تر است.
رطوبت در زمان نگهداری تراریوم
اگر تا اینجای مقاله همراه ما بودید، حتماً می‌توانید حدس بزنید که شرایط نگهداری از تراریوم تا حد زیادی به نوع گیاه بستگی دارد. این قانون در رطوبت هم که یکی از شرط‌های مراقبت از باغ شیشه است، حکم فرماست. گیاهان موجود در باغ شیشه‌ای بسته، به رطوبت علاقه بیشتری نسبت به تراریوم‌های باز دارند. اگر در میزان رطوبت دهی به گیاه افراط یا تفریط کنید ممکن است سبب پوسیدگی یا خشکی ریشه آن شوید.
سؤالات متداول
1) نگهداری گل سنگ در تراریوم چگونه است؟
ازآنجاییکه گل سنگ گیاه رطوبت دوستی است نگهداری از آن در تراریوم مناسب است. تراریوم را در مکان خنک و در معرض تابش غیرمستقیم خورشید قرار دهید.
2) تراریوم باز بهتر است یا بسته؟
تراریومها هر کدام برای کاشت گیاهان مخصوصی کاربرد دارند. برای مثال سرخس در تراریوم بسته عملکرد بهتری دارد.
3) چگونه در تراریوم زهکشی مناسبی ایجاد کنیم؟
بخش زیرین تراریوم فاقد سوراخ زهکشی است؛ بنابراین استفاده از ترکیبهایی مانند ماسه و شن که به زهکشی خاک کمک میکند، در زمان کاشت گیاهان الزامی است.
نتیجه‌گیری
در نگهداری از تراریوم باید به مواردی مانند: نور، رطوبت، آبیاری، دمای محیط و خاک گیاه توجه کنید. برای مثال اگر می‌خواهید از گیاهانی مانند کاکتوس در تراریوم مراقبت کنید. باید محیطی با رطوبت اندک و نور زیاد را برای آن فراهم کنید. تراریوم باز بهترین گزینه برای نگهداری از کاکتوس‌هاست.
شما چه تجربیاتی از نگهداری تراریومها دارید؟ آیا گیاه شما سالم است یا دچار مشکلاتی شده است؟ ما در تیته منتظر نظرات و ارائه تجربه‌های مفید شما هستیم.